نام تنبک از صدای دو ضربهی اصلی “تم” و “بک” که صدای بم و زیر دارند گرفته شده است. همانطور ما “شنبه” را “شمبه” میخوانیم تنبک را هم می-توانیم تمبک بخوانیم. تمبک ساز کوبهای رسمی ایران است که در گذشته های دور روی خمره یا گلدان پوست میکشیدند و آنرا خمّک به معنای خمره کوچک مینامیدند و به مرور ساختمان ساز تغییر کرده و به شکل امروزی در آمده است.
تنبک در شمار یکی از کاملترین سازهای کوبهای دنیا قرار دارد زیرا با تمام نقاط دست و بند به بند انگشتان و ناخن میتوان تولید صدا کرد. ویژگیای که تنبک را در دنیا شاخص کرده اجرای بشکن یا پلنگ با تمام انگشتان است که بینندگان خارجی از اجرای آن شگفت زده میشوند.
در ساخت تنبک که از چوب درختانی مانند گردو، توت، زبان گنجشک و … و پوست حیواناتی چون گوساله، شتر یا بز استفاده شده و نکته حائز اهمیت اینکه این ساز کاملا سازگار با محیط زیست میباشد زیرا هیچ حیوانی کشته و درختی قطع نشده است. عمر درخت و حیوان باید تمام شده باشد و از قطع شدن آوندهای درخت زمان زیادی باید گذشته باشد تا چوب کاملا خشک و مناسب ساخت ساز شود.
از تنبکنوازان بنام و تاثیر گذار میتوان به استادان زیر اشاره نمود:
حسین تهرانی، امیر ناصر افتتاح، محمد اسماعیلی، بهمن رجبی، ناصر فرهنگفر، مرتضی اعیان، محمود فرهمند بافی، ارژنگ کامکار، نوید افقه، پدرام خاور زمینی و … .